Konaklama tesislerinin yıldız sayısına göre sınıflandırıldığını otelcilik sektörüne girmeden önce bile fark etmişsinizdir. Tesisler, sahip oldukları imkânlara göre 1-5 arasında yıldıza sahip olarak kategorize ediliyor. Peki bu yıldız sayısı neye göre belirleniyor, tam olarak neyi ifade ediyor? Otellerin sınıflandırmasını kim belirliyor?
Esasen tesislerin yıldız sayısını belirtmek için uluslararası anlamda geçerli bir standart yok. Her ülke, turizm tesislerini kendi kriterlerine göre sınıflandırıyor. Durum böyle olsa bile bir tesisin yıldız sayısına bakarak o tesisin imkânlarına dair bir fikir edinmek mümkün.
Otel sınıflandırması, tesislerin sunduğu hizmet kalitesinden çok sahip olduğu imkânların miktarına ve çeşitliliğine odaklanıyor. Bu sebeple yıldız sayısının konaklama kalitesine dair doğrudan bir ipucu verdiğini söyleyemeyiz, fakat otelin sunduğu imkânlara dair fikir edinmek mümkün. Örneğin tek yıldızlı bir otel misafirlerine sadece en temel ihtiyaçları sunarken beş yıldızlı bir otelde havuz, oda servisi, spor alanları gibi ek imkânlar da bulunur.
Bu içeriğimizde Türkiye’de turizm işletmeciliği yapmak için ihtiyacınız olan belgeleri ve otellerin yıldız sınıflandırılmasının hangi kriterlere göre yapıldığını inceleyeceğiz. Kültür ve Turizm Bakanlığının tesislerin yıldız derecesini belirlemek için kullandığı kıstasların ve turizm işletmeciliği için verdiği sertifikaların detaylarına ineceğiz.
Otel sınıflandırması, hem tesisler hem de misafirler için çeşitli faydalar sağlar.
1. Misafirler için güvenilirlik ve beklenti yönetimi: Yıldız sistemi sayesinde misafirler bir tesise gitmeden önce hangi imkânları beklemesi gerektiğini öğrenebilir. Böylece kendi bütçelerine ve ihtiyaçlarına en uygun konaklama yerini seçebilirler.
2. Tesisler için pazarlama ve prestij avantajı: Otellerin yıldız sınıflandırması, pazarlama gücünü doğrudan etkiler. Yüksek yıldızlı oteller, daha yüksek marka değerine sahip olarak hem ulusal hem de uluslararası platformlarda daha kolay öne çıkarlar.
3. Resmî standartların korunması: Kültür ve Turizm Bakanlığının denetimleri sayesinde yıldızlı tesisler belirlenmiş standartlara uygun hareket etmek zorundadır. Bu zorunluluk hizmet kalitesini artırıp misafirlerin daha iyi bir deneyim almasını sağlar.
4. Sektörel faydalar ve turizm gelişimi: Yıldız sınıflandırması, tesisleri hizmetlerini sürekli iyileştirmeye teşvik eder. Bu durum turizm sektörünün uzun vadede gelişmesinin önünü açar.
Türkiye’de turizm işletmecilerinin tesisleri için alabileceği iki adet belge bulunuyor: Turizm Yatırım Belgesi ve Turizm İşletme Belgesi. Bunlardan ilki zorunlu olmamakla birlikte planlama aşamasında teşvik ve vergi muafiyeti gibi kolaylıklar sağlar, ikincisi ise faaliyete geçmek için zorunludur ve otelin yıldız sayısını belirler.
Zorunlu olmayan Turizm Yatırım Belgesi, otel henüz inşaat veya planlama aşamasındayken alınabilen bir belgedir. Projenin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanmasını sağlar. Bu belge ile yatırımın turizm açısından uygunluğu tescillenmiş olur, yatırımcı çeşitli teşviklerden ve vergi muafiyetlerinden faydalanabilir. Turizm Yatırım Belgesi, projenin Bakanlık onaylı olduğunu gösterdiği için aynı zamanda imar ve ruhsat süreçlerini de hızlandırır.
Turizm İşletme Belgesi, faaliyete geçecek tesislerin açılış yapabilmesi için zorunlu olan belgedir. Tesislerin yasal olarak misafir ağırlayabilmesi için mutlaka bu belgeyi alması gerekir. Belge, tesisin bağımsız müfettişler tarafından denetlenip Bakanlığın belirlediği standartlara uygun olduğunun onaylanmasıyla verilir. Turizm İşletme Belgesi, aynı zamanda otelin yıldız sınıflandırmasını da içerir.
Turizm İşletme Belgesi başvurusu yapmak için ihtiyacınız olan adımları aşama aşama inceleyelim.
İlk aşamada yapmanız gereken şey vergi numarasıyla resmi olarak kayıtlı bir şirkete sahip olmak. Sonrasındaysa tesisinizin bulunduğu belediyeden bir İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı almalısınız. Bu ruhsatı almak için tesisinizin bulunduğu belediyenin yönetmeliklerindeki ilgili şartları karşılaması gerekir.
Eğer tesisinizi inşa edecekseniz bir Turizm Yatırım Belgesi almak zorunlu olmamakla birlikte bu süreçte işinizi kolaylaştıracaktır. Bu belgeyi almak için Kültür ve Turizm Bakanlığına aşağıdaki evraklarla başvurmanız gerekir:
Bu evraklara ek olarak başvurunun niteliğine göre aşağıdaki belgelere de ihtiyacınız olabilir:
Eksiksiz teslim edilen başvurular, 60 gün içinde sonuçlandırılır. Bakanlıkça incelenerek uygun bulunmuş başvurular sonucunda Genel Müdürlük onayının alınması ve belgeye ilişkin gereken vergi ve harçların yatırılmasını takiben yatırım belgesi düzenlenir.
Tesisinizin yıldız seviyesinin belirlenip çalışmaya başlaması için ihtiyaç duyduğunuz nihai belge olan Turizm İşletme Belgesi için başvurunuzu aşağıdaki evraklarla yapabilirsiniz.
Tıpkı Turizm Yatırım Belgesi’nde olduğu gibi Turizm İşletme Belgesi için de başvurunun niteliğine bağlı olarak aşağıdaki evrakları da göndermeniz gerekebilir:
İlgili yönetmelikte istenen belgelerle eksiksiz teslim edilen başvurular, 60 gün içinde sonuçlandırılır. Başvurusu uygun bulunan tesisler, denetim programına alınır ve denetim sonucu olumlu olanlar belgelendirilir.
Türkiye’deki tesislerin yıldız sınıflandırması, Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik’in 19. maddesinde bulunan kriterlerle belirlenir. Bu yönetmelikte tesisler; bir, iki, üç, dört ve beş yıldızlı olarak sınıflandırılır. Kriterlerin kapsamlı bir özetine aşağıdan göz atabilir, detayların tamamını ise Yönetmelik üzerinden inceleyebilirsiniz.
Bir yıldızlı oteller genellikle ekstra hizmet sunmayan, lobi ve minimum oda sayısı gibi temel gereksinimleri karşılayan tesislerdir. Karşılamaları gereken niteliklerden bazıları:
İki yıldızlı otellerin bir yıldızlı otellerin gereksinimlerine ek olarak sahip olması gereken hizmetler aşağıdaki şekildedir:
Üç yıldızlı oteller, iki yıldızlı otellerin gereksinimlerine ilave olarak aşağıdaki imkânları misafirlerine sunmalıdır:
Dört yıldızlı otellerin üç yıldızlı otellere ilave olarak sahip olması gereken şartlardan bazıları aşağıdaki şekildedir:
Beş yıldızlı oteller, Yönetmelik’e göre yerleşme durumu, yapı, tesisat, donanım, dekorasyon ve hizmet standardı olarak üstün özellikler gösteren ve toplam personelinin en az %25’i konusunda eğitim almış personelden oluşan en az 120 odalı otellerdir. Beş yıldızlı oteller, dört yıldızlı oteller için arananlara ilave olarak aşağıda belirtilen nitelikleri taşımalıdır:
Bazı tesisler minimum oda sayısı gibi bazı gereksinimleri karşılamasa da yıldız sistemine dahil olmadan otel olarak nitelendirilebilir. Tesisin yer aldığı yapı veya bulunduğu bölge aşağıda belirtilen özelliklerden en az birini taşıyorsa o tesis özel tesis olarak değerlendirilir.
Bununla birlikte tesisin işletmeciliğinin de aşağıda belirtilen özelliklerden en az birini taşıması gerekir:
Yukarıda verilen bilgiler, otellerin yıldız sınıflandırması için gerekenlerin genel bir özeti niteliğindedir. Güncel şartların tamamını incelemek için lütfen Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın resmi internet sitesine göz atın.
Türkiye’de otellerin yıldız sınıflandırması, misafirlere bir tesisin sunduğu olanakları önceden görme imkânı sunmanın yanında sektörün kalite standartlarını yükseltir ve işletmecilere hem yasal güvence hem de pazarlama avantajı sağlar. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülen denetim ve belgelendirme süreci sayesinde tesisler belirlenmiş kriterlere göre sınıflandırılır, yatırımcılar Turizm Yatırım Belgesi ile teşviklerden yararlanırken Turizm İşletme Belgesi ise otelin faaliyete geçmesi için zorunlu adımı oluşturur.
Bir otel işletiyorsanız veya işletmeye başlayacaksanız SabeeApp ile otel operasyon sürecinizi kolaylaştırabilirsiniz. Doğrudan rezervasyonlarınızı artırmak, tekrar eden görevleri otomatikleştirmek ve tesisinizden maksimum verimi almak için ücretsiz ve taahhütsüz denemenizi hemen alın. SabeeApp’in size nasıl fayda sağlayacağını öğrenip denemenizi başlatmak için iletişime geçin.